Culturele Apotheek

Zorg voor een zieke naaste

Boekentips bij zorg voor een zieke naaste

Big Brother – Lionel Shriver

•  In het kort: Pandora heeft haar broer al jaren niet gezien. Op een dag staat hij bij haar voor de deur, ongeveer 3 keer zwaarder geworden in 10 jaar tijd. Kan zij hem redden van zijn morbide obesitas? Ze gaat tot het uiterste om dat te proberen.
• Helpt voor: mensen die het zorgen voor een zieke dierbare zwaar vinden, mantelzorgers die overbelast dreigen te raken
• Soort boek: leest lekker weg maar is wel dik, dus mensen moeten wel een beetje van lezen houden
• Effect: omdat Pandora zo ver gaat in haar zorg voor haar broer, biedt dit boek een spiegel: tot waar kan je iemand anders leed oplossen of overnemen? Wanneer moet je ook jezelf in bescherming nemen? Het boek biedt ook erkenning: zo zwaar is het als iemand waarvan je houdt zo ziek is.

Tags: mantelzorg, obesitas

Sprakeloos - Tom Lanoye

• In het kort: Vertelling over een moeder die na een beroerte haar spraak kwijtraakt en een jarenlang ziektebed induikt voordat ze overlijdt. Lanoye vangt haar leven én haar aftakeling in prachtige Vlaamse zinnen. Terwijl zij moeizaam naar de dood toe wankelt reflecteert hij ondertussen op zijn verhouding tot haar.
• Helpt bij: het omgaan met een langzaam afscheidsproces van een dierbare of het verwerken daarvan
• Soort boek: toegankelijk geschreven, wel soms behoorlijk Vlaams in taal, dus voor mensen met een beetje taalgevoel
• Effect: geeft herkenning voor iedereen die voor iemand zorgt en daarin zowel veel liefde en plezier als veel frustratie ervaart

Tags: mantelzorg, afasie, sterfproces, rouwverwerking

Tot ook ik verwaai - Peter Swanborn

• In het kort: Dichtbundel waarin Swanborn in 37 gedichten de voortschrijdende dementie van zijn moeder beschrijft, en wat dat betekent Helpt bij haarzelf en haar omgeving.
• Helpt bij: het zorgen voor een naaste met dementie
• Soort boek: toegankelijke gedichten, goed geschikt om af en toe even in te lezen
• Effect: herkenning, geeft woorden aan nieuwe of lastige ervaringen, troost

Tags: mantelzorg, dementie

Wonder - R. J. Palacio  

• In het kort: Warm en ontroerend boek over het 10-jarige jongetje August die een ernstige gezichtsafwijking heeft. Hij vindt het moeilijk om zich aan de buitenwereld te tonen. Zijn zus Via en zijn vriend Jack helpen hem om dit toch te doen, maar altijd ‘de zus van’ en ‘de vriend van’ zijn is niet altijd makkelijk.
• Helpt bij: het leven met een dierbare met een chronische aandoening
• Soort boek: heel toegankelijk geschreven, oorspronkelijk als kinderboek uitgebracht maar ook interessant voor volwassenen (en in een volwasseneneditie uitgebracht, met andere kaft)
• Effect: dit boek laat zien dat iemand steunen die een aandoening heeft heus niet altijd makkelijk is, hoeveel je ook van iemand houdt. Het biedt herkenning, humor en hoop

Tags: ziek kind, chronische aandoening

by Culturele Apotheek

Verlies en rouw

Boekentips bij verlies en rouw

Kalme chaos - Sandro Veronesi

• In het kort: Een man die net zijn vrouw verloor brengt al zijn dagen door op een bankje in de buurt van de school van zijn dochter. Eerst denkt iedereen dat hij gek is geworden van verdriet, maar langzaam maar zeker wordt hij daar op zijn bankje een bedevaartsoord voor alle buren, vrienden, familie en collega’s die bij hem hun hart uitstorten over wat er in hun levens niet goed gaat.
• Helpt bij: verwerking van het verlies van een dierbare, en troost ook andere mensen die grote tegenslag in hun leven ervaren
• Soort boek: meeslepend geschreven, je zit er als lezer snel in, toegankelijke stijl
• Effect: zet mensen in hun kracht: rouwen of de tijd nemen om een groot verlies te verwerken is belangrijk.

Tags: rouwverwerking, verlies van een geliefde, omgaan met tegenslag

Extreem luid, ongelooflijk dichtbij - Jonathan Safran Foer

• In het kort: De vader van de 9-jarige Oskar komt om tijdens de aanslagen op de WTC-torens op 11 september 2001. Bolleboos Oskar probeert dit verlies op zijn heel eigen manier te verwerken, bijvoorbeeld door aan de lopende band uitvindingen te bedenken die de afwezigheid of het missen van zijn vader kunnen compenseren.
• Helpt bij: zoektocht naar troost na een groot verlies en naar manieren van rouwverwerking
• Soort boek: vanwege het kinderperspectief makkelijk te lezen, lichte toon
• Effect: inspiratie om het verlies met open vizier tegemoet te gaan (en onuitspreekbaar verdriet in een tastbare vorm te gieten)

Tags: rouwverwerking, verlies van een ouder

Vloedgolf - Sonali Deraniyagali

• In het kort: Deraniyagali verliest tijdens de tsunami van 2004 haar man, zoontjes en ouders. Zelf overleeft ze het, wonderbaarlijk genoeg. In Vloedgolf beschrijft ze nietsontziend de jaren van rouwverwerking die volgen en alle gemoedstoestanden die ze daarin doormaakt. En: hoe ze probeert om na die lange jaren van immens verdriet weer stappen vooruit te maken.
• Helpt bij: een groot verlies, het gevoel dat er geen einde zal komen aan de rouw
• Soort boek: zeer heftig verhaal, autobiografisch
• Effect: biedt inzicht in alle stadia van rouw die je door kunt maken bij een onnoemelijk groot verlies, geeft woorden aan de beleving ervan en laat zien hoe je - uiteindelijk - verderkunt

Tags: stadia van rouw

De cementen tuin - Ian McEwan

• In het kort: Vier kinderen proberen de dood van hun moeder verborgen te houden voor de buitenwereld door haar in cement te begraven in de kelder. Zo willen ze voorkomen dat ze uit huis geplaatst worden. Maar het verstoppen van deze dode leidt tot steeds meer vervreemding en isolement.
• Helpt bij: worstelen met onuitgesproken verdriet, onverwerkte rouw
• Soort boek: meeslepende novelle
• Effect: laat op een speelse, beeldende manier zien dat proberen om verdriet weg te moffelen tot mislukken gedoemd is.

Tags: rouwverwerking, verlies van een ouder

Tonio - A.F.Th. van der Heijden

• In het kort: Van Der Heijdens zoon Tonio verongelukt op 21-jarige leeftijd. In dit ‘requiem’ probeert hij op bijna bezeten wijze de laatste dagen van zijn zoon te reconstrueren. In alles wordt duidelijk: meer dan Tonio is er juist na Tonio’s overlijden niet meer in het leven van de schrijver en zijn vrouw.
• Helpt voor: mensen die iemand hebben verloren en zich heel alleen voelen
• Soort boek: voor ervaren lezers, niet omdat het heel ingewikkeld is, maar vooral omdat het een heel dik boek is en ook best een heel zwaar verhaal
• Effect: herkenning en erkenning: zo alles verwoestend en verzwelgend is het verlies van een dierbare. En troost: dit maakt iedereen mee die iemand verliest die als een deel van jou voelde.

Tags: rouwverwerking, verlies van een kind

by Culturele Apotheek

Slaapproblemen

Boekentips bij slaapproblemen

Slaap! – Annelies Verbeke

• In het kort: Omdat Maya zelf aan slapeloosheid lijdt en niets lijkt te helpen, vindt ze dat ze andere mensen uit hun slaap mag houden. Dat doet ze door tijdens nachtelijke tochten door de stad willekeurig bij mensen aan te bellen. Tot ze tijdens een van die nachten ontdekt dat er nog iemand is die niet kan slapen: Benoit de Gieter. Voortaan gaan ze samen op stap, totdat het gierend uit de hand loopt.
• Citaat: 'Dan kwam altijd het moment waarop ik mij op mijn zij draaide en opnieuw leek in te slapen. Mijn geest verloor daarbij elk bewustzijn. Ik kon enkel voelen hoe vederlichte armen zich tussen de mijne nestelden, hoe een warme buik mijn ademhaling volgde en een schedel zich tegen mijn voorhoofd drukte. Een perfecte omhelzing is moeilijk en in wakende uren volkomen onbereikbaar. Maar je lichaam heeft genoeg herinneringen om er een voor je te boetseren in de laatste zucht van een droom, net voor je het gonzen van de wereld weer moet aanhoren.'
• Helpt bij: boosheid en wanhoop door slapeloosheid
• Soort boek: toegankelijke stijl, een beetje over-the-top waardoor het ook grappig is
• Effect: kan je een uitlaatklep bieden als je zelf wanhopig bent omdat je niet kunt slapen en laat zien dat je niet de enige bent

Tags: slapeloosheid, eenzaamheid

 Klein leed – Betsy Udink

• In het kort: journalist Betsy Udink doet in dit boek verslag van de depressie die haar trof en alles wat ze daarbij tegenkomt, waaronder slapeloosheid. Geen middel lijkt er tegen te helpen.
• Helpt bij: slapeloosheid door depressie
• Soort boek: persoonlijk verslag in korte hoofdstukken, met humor geschreven
• Effect: laat zien dat slapeloosheid een onderdeel kan zijn van een depressie

Tags: slapeloosheid, depressie

 Slaap – Haruki Murakami

• In het kort: Een jonge vrouw heeft al zeventien nachten niet geslapen. Toch is ze niet moe. Dat verbaast haar eerst: dat ze volledig normaal kan functioneren zonder slaap. Maar na een tijdje accepteert ze de nieuwe situatie en doet er haar voordeel mee. Want het stelt haar in staat om  – als iedereen naar bed is – een heel ander leven te leiden dan overdag. In de nacht kan ze bijvoorbeeld eindelijk eens in alle rust een boek lezen. En ze gaat op pad: rondjes rijden met de auto, ergens een kop koffie drinken. Ze zoekt steeds onherbergzamere plekken in de stad op….
• Helpt bij: (wanhoop door) slapeloosheid
• Soort boek: spannend verhaal in minder dan 100 pagina’s. De Nederlandse editie uit 2011 bevat prachtige hallucinerende illustraties.
• Effect: laat je anders kijken naar slapeloosheid omdat het de mogelijkheden van niet-slapen verkend. Niet te dik dus perfect leesvoer voor een doorwaakte nacht.

Tags: slapeloosheid

Slapeloze nacht – Margriet de Moor

• In het kort: verhaal over een vrouw die na de zelfmoord van haar man ’s nachts als ze niet kan slapen, taarten gaat bakken. Terwijl de taart in de oven staat mijmert ze over hun leven samen en probeert ze een antwoord te vinden op de vraag waarom hij zelfmoord pleegde.
• Citaat: 'Dat lopen in de duistere woonkamer brengt mij tot rust. Iets anders steekt er niet achter. Ik slaapwandel over de eikenhouten baan die volgens mij in de loop der jaren steeds warmer is geworden door de wrijving van mijn voeten. En het lijdt geen twijfel dat ik er een resultaat mee behaal dat de werking van dromen heel aardig benadert. Het gevoel te versmelten met de verborgen, weggedrukte dingen.'
• Helpt bij: slapeloosheid door rouw en piekeren
• Soort boek: dun boek (novelle) met mooie, verstilde taal
• Effect: dit boek spoort je aan om op te staan en afleiding te zoeken als je de slaap niet kunt vatten. En het vertelt je dat het vaker voorkomt dat je niet kunt slapen na een groot verlies of traumatische gebeurtenis.

Tags: slapeloosheid, rouw, piekeren

by Culturele Apotheek

Stress en vermoeidheid

Read more

by Culturele Apotheek

Leven met kanker

Boekentips bij leven met kanker

Kanker voor beginners – Jeroen van Merwijk

• In het kort: Cabaretier, liedjesschrijver en kunstenaar Jeroen van Merwijk beschrijft wat hij meemaakt als bij hem uitgezaaide darmkanker wordt vastgesteld. Van de onderzoeken die hij moet ondergaan, tot vragen als ‘wat doe je met de tijd die je nog hebt?’, tot de verschillende manieren waarop mensen uit zijn omgeving reageren.
• Citaat: ‘Hè hè, eindelijk van dat gezeik af. Ik zeg dat natuurlijk niet hardop, want het is niet wat je geacht wordt te denken op zo’n moment en al helemaal niet wat je geacht wordt te zeggen. Ik voel geen kwaadheid of radeloosheid, zoals je weleens leest of hoort van andere mensen. Ik voel alleen maar opluchting. Het is alsof er een last van mijn schouders valt, ik kan niet anders zeggen.’
• Helpt bij: leven met kanker, omgaan met ongeneeslijk ziek zijn
• Soort boek: toegankelijk, persoonlijke vertelstijl, korte stukjes, luchtig van toon
• Effect: laat ervaren dat je met ongeneeslijke kanker toch opgewekt in het leven kunt staan

Tags: leven met kanker, darmkanker, doodgaan

De vlecht – Laetitia Colombani

• In het kort: Je maakt kennis met drie heel verschillende vrouwen, op drie heel verschillende plekken op de wereld: de straatarme Indiase Smita, de Italiaanse pruikenmaakster Giulia en de succesvolle Canadese zakenvrouw Sarah. Alle drie komen ze van de een op de andere dag op een kruispunt in hun leven te staan. Hun verhalen wisselen elkaar af en langzaamaan gaan ze elkaar raken, op een subtiele en ingenieuze manier.
• Helpt om: de moed er in te houden
• Soort boek: meeslepend verhaal over drie sterke vrouwen
• Effect: biedt afleiding én hoop

Tags: leven met kanker, darmkanker, doodgaan

De volgende scan duurt vijf minuten – Lieke Marsman

• In het kort: In tien gedichten geeft Marsman woorden aan de onderzoeken (scans) die ze moet ondergaan en reflecteert ze op actuele politieke gebeurtenissen. In het bijbehorende essay gaat ze in op hoe onze maatschappij omgaat met ziekte.
• Helpt bij: scans doorstaan, omgaan met de reactie van anderen
• Soort boek: 10 gedichten en een essay, dun (60p)
• Effect: dit boek maakt je er bewust van dat je door de diagnose kanker op een andere manier naar de maatschappij kunt gaan kijken en dat het een goede afleiding van je ziekte kan zijn om je boos te maken over bepaalde zaken in de wereld

Tags: kanker, scans

Stadium IV – Sander Kollaard

• In het kort: De plannen van de gepensioneerde Sarie en Barend om op reis te gaan, lijken niet door te kunnen gaan als Sarie kanker blijkt te hebben. Ze besluit zich niet te laten behandelen en in plaats daarvan reizen ze samen naar hun geliefde Zweden waar hun relatie ooit begon.
• Citaat: 'Mijn lichaam is onschuldig, dacht ze. Het doet wat het kan. Het draagt me: meer is niet nodig.'
• Helpt bij: omgaan met ongeneeslijke ziek zijn en sterven
• Soort boek: roman over alledaagse dingen en over de liefde, heldere taal
• Effect: dit boek laat zien dat je troost kunt vinden in de natuur en in bijzondere herinneringen samen

Tags: kanker, hersentumor, afzien van behandeling, doodgaan, relatie en kanker

Het kankerkampioenschap voor junioren – Edward van de Vendel

• In het kort: Van de Vendel tekende het waargebeurde verhaal van Roy Looman – in het boek heet hij Max - op die op zijn 15^e de diagnose lymfklierkanker kreeg. Max is vastbesloten om beter te worden. Je volgt zijn ‘strijd’ tegen de kanker en hoe zijn ouders, broertjes, vrienden en klasgenoten ermee omgaan. Eenmaal genezen, blijkt het nog niet voorbij. Max krijgt juist dan paniekaanvallen.
• Citaat: 'Dit is het ziekste spelletje dat ik ooit heb gespeeld – maar ik kan ongelooflijk slecht tegen mijn verlies, dus ik ga niet dood. Dan weet je dat vast.'
  'Leven na kanker is hard werken – ik hou van hard werken, maar ik ben niet zo tevreden over de arbeidsvoorwaarden.'
• Helpt bij: omgaan met kanker en de periode daarna (speciaal voor jongeren)
• Soort boek: in herkenbare spreektaal, luchtig en met humor geschreven
• Effect: dit boek geeft je inzicht in hoe je met de diagnose kanker kunt omgaan als je nog jong bent. En het laat je lachen, wat kan helpen om je ziekte te relativeren

Tags: omgaan met kanker, lymfklierkanker, genezen van kanker, jongeren en kanker

De volgende scan duurt één minuut – Lieke Marsman

met kanker in rug krijgt
alles opeens iets episch

twee mensen in een auto
magie!

zelf je veters strikken
gedichtwaardig!

Simone terwijl ze me ziekenhuisbami voert
een sprookje

by Culturele Apotheek

Chronische ziekte en pijn

Boekentips bij chronische ziekte en pijn

Heden ik – Renate Dorrestein

• In het kort: Op een dag wordt Dorrestein wakker met een vreselijk gevoel: alle kracht lijkt uit haar lichaam weggevloeid en ze is doodop. Nog vreselijker: het gaat maar niet over. Op een aangrijpende en tegelijkertijd hilarische manier doet ze in dit boek verslag van haar chronische vermoeidheid, zoals het beestje blijkt te heten. In haar zoektocht naar genezing komt ze een hele berg onbegrip tegen.
• Helpt bij: lijden aan chronische vermoeidheid (ME) of een andere chronische aandoening, onverklaarbare klachten
• Soort boek: toegankelijk, persoonlijk geschreven, met humor
• Effect: dit boek biedt een gevoel van herkenning en lotgenotencontact, en inspiratie om op zoek te gaan naar een manier van leven

Tags: chronische aandoening, ME, vermoeidheidsklachten, onverklaarbare klachten

Welkom in het rijk der zieken – Hanna Bervoets

• In het kort: Clay blijkt na een bezoek aan een kinderboerderij Q-koorts te hebben opgelopen. Genezen van dit vermoeidheidssyndroom is niet mogelijk, al prijst Clay zich gelukkig dat zijn klachten ook niet steeds erger worden. Hij slaat zich dapper door het alledaagse leven heen, maar duikt ook af en toe ‘het rijk der zieken’ in: een duistere parallelle wereld waarin je niets anders te doen staat dan bedenken wat chronisch ziek zijn betekent.
• Helpt bij: chronische vermoeidheid, Q-koorts
• Soort boek: literair verhaal in toegankelijke taal
• Effect: Bervoets zet je aan het denken over de betekenis van ziek zijn

Tags: chronische aandoening, vermoeidheidsklachten, Q-koorts

Leer ons stil te zitten – Tim Parks

• In het kort: Het waargebeurde verhaal van de chronische pijn (bij het plassen) die schrijver Tim Parks ontwikkelt. De pijn beheerst zijn leven, tot hij besluit te gaan zoeken naar een manier om ermee te leren leven. Met ademhalings- en ontspanningsoefeningen krijgt hij de pijn er uiteindelijk onder.
• Helpt bij: chronische pijn, zoektocht naar alternatieven voor medicijnen
• Soort boek: autobiografisch verhaal, met humor geschreven
• Effect: dit boek biedt volop herkenning, en zet aan het denken over opties als minder gehaast leven en het aanpassen van je levensstijl

Tags: chronische aandoening

Het verdriet van anderen – Philip Huff

• In het kort: Als Huff in het ziekenhuis terecht komt als gevolg van een ernstige hartaandoening, herleest hij een aantal boeken en denkt na over wat deze hem te vertellen hebben over het leven en of ze hem kunnen helpen bij het omgaan met zijn situatie.
• Helpt bij: hartkwalen, nadenken over levensbedreigende aandoeningen
• Soort boek: autobiografische essays
• Effect: maakt je ontvankelijk voor de manier waarop boeken je kunnen helpen nadenken bij en na een ernstige ziekte

Tags: hartkwalen, pijn, ziekenhuisverblijf

by Culturele Apotheek

Ouder worden

Boekentips bij ouder worden

De wonderbaarlijke geschiedenis van Benjamin Button - F. Scott Fitzgerald

• In het kort: Benjamin Button wordt geboren als oude man en wordt naarmate de jaren verstrijken steeds jonger: eerst een man van middelbare leeftijd, dan een vieve dertiger, een puber, een kind, een peuter, een baby. De mensen om hem heen hebben het maar moeilijk met dit andersom leven.
• Helpt bij: verdriet over lichamelijk verval
• Soort boek: kort, droogkomisch verhaal, in het Engels gratis te downloaden, bijvoorbeeld via http://www.feedbooks.com/book/3431 (The curious case of Benjamin Button)
• Effect: de fantasierijke omkering – almaar jonger worden is geen pretje – verzoent met de gebreken die met de ouderdom komen

Leef een beetje – Howard Jacobsen

• In het kort: Een vrouw en een man, allebei boven de 90, hebben lak aan het verval en beginnen ondanks hun hoge leeftijd nog doodgemoedereerd aan een liefdesrelatie.
• Helpt bij: somberheid over het ouder worden en wat er daardoor allemaal niet meer is en kan.
• Soort boek: humoristische, bitterzoete roman.
• Effect: stimuleert nadenken over de vraag hoe je op elk moment van je leven nog van koers kunt veranderen en aan iets nieuws kunt beginnen

(Zelfde idee, nog iets ‘makkelijker lezen’: De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween van Jonas Jonasson. Hierin begint een 100-jarige die vindt dat hij wel iets beters te doen heeft dan achter de geraniums te zitten aan een hilarische roadtrip.)

Heilige dagen - Mischa de Vreede

• In het kort: Een persoonlijke geschiedenis waarin de schrijfster aan de hand van een levenslange vriendschap terugkijkt op haar leven. Als ze het schrijft is ze ‘een oud mens’ en ja, ook zij voelt de nadelen van oud zijn. Maar verzet daartegen is niets voor haar. Met haar ode aan de sereniteit laat ze zien dat ook onzinnig is.
• Citaat:  ‘Zolang ik leef, ben ik ervan overtuigd geweest dat ik op ieder moment precies de goede leeftijd had; ook nu. Ik ben jonger geweest dus dat heb ik achter de rug, ik zal ouder worden en dat komt nog.’
• Helpt bij: ongemak rondom ouder worden
• Soort boek: autobiografische tekst, heldere schrijfstijl
• Effect: inspireert tot ontvankelijkheid voor het hier en nu

De goede herder – Gunnar Gunnarsson

• In het kort: Elk jaar trekt de herder Benedikt in adventstijd met hond Leo en ram Knoest de IJslandse bergen in, op zoek naar verdwaalde schapen die binnengehaald moeten worden voor de winterkou toeslaat. Maar dan komt het jaar dat Benedikt geconfronteerd wordt met een sneeuwstorm, én met het feit dat hij de jongste niet meer is.
• Helpt bij: moeite om de leefstijl aan te passen aan het stijgen der jaren
• Soort boek: parabel, dun, sobere schrijfstijl
• Effect: doet beseffen dat dingen nu eenmaal niet altijd zo blijven gaan als ze altijd gingen (en dat er niks mis is met hulp vragen bij dingen die moeizamer gaan dan vroeger)

Wen er maar aan - Mayke Meijer 

• In het kort: Hilarische schetsen en impressies van een vrouw in de overgang.
• Helpt bij: overgangsklachten en andere onvermijdelijke kwalen
• Soort boek: humoristisch, korte stukjes, tekeningetjes
• Effect: doet de lach opborrelen om pijnlijk herkenbaar ongemak

Leven na leven – Kate Atkinson

• In het kort: Dit boek begint met de doodgeboorte van de Engelse bankiersdochter Ursula in 1910. Van schrijfster Atkinson krijgt ze echter een tweede kans op leven, en een derde, en een vierde, en ga zo maar door. Wat doet Ursula met al die kansen om haar leven opnieuw richting te geven?
• Helpt bij: het idee dat je nog niet alles uit het leven hebt gehaald wat erin zit
• Soort boek: spannende en meeslepende historische roman ‘met een twist’, wel dik dus voor de wat geoefende lezer
• Effect: zet aan tot mijmeren over de vraag welke andere levens je voor hetzelfde geld gehad zou kunnen hebben, en verzoent al doende met het jouwe (en dus ook de ouderdom die op gegeven moment komt)

Niets te vrezen - Julian Barnes

• In het kort: Bundel korte verhalende essays waarin Barnes zijn eigen doodsangst onder de loep neemt.
• Helpt bij: doodsangst
• Soort boek: bundel met persoonlijke beschouwingen, licht van toon, met zelfspot
• Effect: geeft lucht aan angst voor de dood en doet hardop lachen

The Sunny Side - Simon Knepper

De haardos valt gestadig uit;
Voorts mis ik nu twee kiezen.
Zo heeft men na verloop van tijd
Steeds minder te verliezen.

by Culturele Apotheek