Last van quarantaine-onrust? Neem een dikke pil!

 Last van quaraintaine-onrust? Neem een dikke pil!

Het gewone leven kwam vorige week plotseling tot een screeching halt. Bijeenkomsten werden afgezegd, leuke uitjes met vrienden moesten gecancelled en ook door minder leuke afspraken zoals die met de tandarts ging inmiddels een streep. En hoezeer de Corona-dreiging ons allen ook angst aanjaagt: dat stilvallen van de mallemolen van het dagelijks leven gaf sommigen van ons ook even een gevoel van bevrijding. We zouden opeens zeeën van tijd krijgen. Zo’n gedwongen pas op de plaats: het had stiekem ook wel iets zeer aanlokkelijks.

Blijkt bij jou de realiteit een week later ook weerbarstiger en heeft de onrust je nog altijd in de greep? Hobbel je ook van journaal naar nieuwsapp, van handzeepjacht naar deurklinkschoonmaakklusje? Tijd om in te grijpen en jezelf – met gewassen handen – in het nekvel te vatten. Dit is ECHT de tijd om eens een van die dikke pillen tot je te nemen waar je normaliter, rennend van afspraak naar etentje naar voorstelling naar familieverjaardag, maar nooit toe kwam. Ja, wij zagen leestips als De Pest van Camus ook al langskomen. Absoluut een aanrader, maar mocht je graag op iets anders dan dreigende ziekte de focus willen richten, dan zijn dikke pillen volgens ons nu de aangewezen boekentherapie. En omdat je nog wel even veel inhuizig zult zijn, ga je ze dit keer gegarandeerd uitkrijgen.

 

Onze eerste boekenpillenleestip is Max, Mischa en het Tet-offensief van de Noor Johan Harstad. Deze baksteen is 1229 pagina’s dik. Dat lijkt onverteerbaar veel, maar eenmaal begonnen zul je snel merken dat het er ook gerust 2000 hadden mogen zijn. Je emigreert met de jonge puber Max mee naar Amerika, waar hij als jongen uit een langzaam uiteenvallend communistisch gezin moeite heeft om te aarden. Pas na een ontvlammende liefde met kunstenares Mischa en hun kennismaking met Vietnam-veteraan Owen krijgt Max grond onder de voeten, terwijl tegelijkertijd het besef gaat dagen dat gevoelens van ontheemding werkelijk niemand vreemd zijn. Dit boek verrast, ontroert, inspireert. Het geeft je om de paar bladzijden een ‘ja ja ja!’-gevoel. Het is licht en overweldigend tegelijk. Het doet je teruggaan naar je eigen groot-worden-worstelingen. Laat je slikken over vervlogen dromen en vriendschappen. Laat je hopen dat het goedkomt. En het fijne is: het is ook via onlinebibliotheek.nl als e-boek te leen!

Bijwerkingen: Misschien maakt lezing van deze pil dat je Apocalypse Now (weer) wilt gaan kijken. Maar lees eerst dit boek uit.

 

Nog zo’n kloek boek, dat voor de betere hanteerbaarheid als trilogie is uitgebracht: 1q84 (ichi-kew-hachi-yon) van de Japanse schrijver Haruki Murakami. Murakami is een meester in het scheppen van parallelle werelden en alternatieve realiteiten die overtuigen en meeslepen. We maken eerst kennis met hoofdpersoon Aomame, sportlerares en huurmoordenaar, die midden op de snelweg een taxi uitstapt, een brandtrap naar beneden neemt en terechtkomt in een wereld waar alles net anders is.  Haar verhaal wordt afgewisseld met dat van de dertiger Tengo, wiskundeleraar met schrijfambities. De trilogie is de loeispannende vertelling van hun zoektocht naar elkaar in een miljoenenstad waar niets is wat het lijkt. En ondertussen komt heel het hedendaagse leven voorbij: liefde, dood, familie, geweld, religie, digitalisering. Een ideaal boek om in te vluchten en al het Corona-nieuws een kleine 1300 pagina’s lang achter je te laten. Om daarna met hernieuwde moed weer de stap terug in de realiteit te zetten.

 Bijwerkingen: deze literaire pil heeft een sterk hallucinerende werking. Deze is echter niet schadelijk.

 

Max, Mischa en het Tet-offensief - Johan Harstad

Vertaling Edith Koenders & Paula Stevens

Podium, 2018

1229 pagina’s

 

1q84 - Haruki Murakami

Vertaling Jacques Westerhoven

Atlas Contact, 2015

1296 pagina’s

 

 


Heb je een pesthekel aan De Pest?

Heb je een pesthekel aan De Pest? Lees eens wat anders!

Al weken staat De Pest van Camus op nummer 1 in de boeken top 10. Wil jij ook best een literaire blik op de situatie waarin we zitten, maar heb je tijdens je middelbare school een trauma opgelopen toen je deze pil IN HET FRANS moest lezen? Ben je het gedweep met deze klassieker waar iedereen opeens de mond van vol heeft helemaal zat en denk je ‘mijn hemel, we leven in de 21ste eeuw, er zijn toch recent ook nog wel relevante boeken geschreven’? En ‘duh, de pest werd niet eens veroorzaakt door een virus maar door een bacterie.’ Lees je uit principe geen werk van witte mannen meer? Of lees je sowieso niet graag wat iedereen al leest - zoals de aanraders van DWDD en dus deze top-10 - maar speur je altijd iedere boekhandel af op zoek naar nog onontdekte pareltjes? Dan hebben wij wel wat suggesties.

Want het blijft natuurlijk fijn om vanuit de literatuur te kunnen reflecteren op wat ons overkomt. Op de gevoelens die het oproept als er een virus vrij rondwaart in onze samenleving. Op menselijke reacties als je gedwongen in isolatie zit, of juist opgescheept zit met huisgenoten die je normaal maar een paar momenten per dag ziet. Zeker nu we net hebben gehoord dat dit nog wel een tijdje gaat duren. En voor dat soort reflecties blijkt het helemaal niet nodig te zijn dat een boek nu precies over zo’n virus (of dus eigenlijk een bacterie 😉) gaat.

Wij tippen:

Foon – Marente de Moor
Heerlijk meeslepend is deze sprookjesachtige vertelling over een echtpaar, Lev en Nadja, op leeftijd ergens diep in een Russisch bos. Ooit runden ze er een succesvol wetenschappelijk onderzoeksinstituut. Nu zijn ze door iedereen verlaten en is het lab overwoekerd. Alleen hun zoon komt af en toe langs. En een geheimzinnige treinconducteur, die is er ook, toch? En dan is er nog het onverklaarbare geluid dat ze soms horen. Lev verliest langzaam zijn geheugen, terwijl Nadja haar eigen wereld construeert. Als je leeft in totale isolatie en alles wat er was voorbij is, is dat misschien wel je redding.

Alles wat er was – Hannah Bervoets
In dit boek van Bervoets hebben de acht hoofdpersonen juist geen idee wat hen overkomt. Op een heel gewone zondagochtend komen ze bij elkaar in een schoolgebouw. Ze zijn er om een opname te maken voor een televisieprogramma. Maar dan komt de klap. En daarna het nieuws dat ze in de school moeten blijven met de ramen en deuren dicht. In het begin denken ze dat dat voor even is, maar langzaam wordt duidelijk dat deze periode van gedwongen quarantaine wel eens heel lang zou kunnen duren. Iedereen reageert daar anders op. Samen leven blijkt nog niet zo gemakkelijk als er geen uitzicht is op verlossing….

Het licht – Torgny Lindgren
Je kunt ook kiezen voor deze huiveringwekkende roman over het afgelegen dorp Kadis waar – na de komst van een konijn - een epidemie uitbreekt. Slechts zes dorpsbewoners overleven de ziekte en dan begint de ellende pas echt. Want hoe moeten de bezittingen van de talloze doden verdeeld worden? De chaos die ontstaat lijkt de natuurlijke orde en alle wetten en vanzelfsprekendheden verkeren in volstrekte willekeur. En ondertussen worden de konijnen steeds talrijker. Eigenlijk een allegorie over de menselijke samenleving en de vraag of beschaving wel bestaat. Een flinke pil maar prachtig geschreven, met heldere zinnen.


Behoefte om de grenzen op te zoeken?

Behoefte om de grenzen op te zoeken?

Maandenlang hielden we ons aan alle corona-regels. En nog steeds niezen we in onze elleboog, blijven we thuis als we ook maar iets van een kuchje voelen opkomen en proberen we aldoor die toch best wel fikse 1,5 meter afstand te houden. Al wordt dat laatste wel steeds lastiger. Jaagt het je bij nader inzien schrik aan hoe gedwee je de regels hebt opgevolgd? Dat je geen protestlied durfde aan te heffen tijdens Black Lives Matter-demonstraties? Heb je de behoefte om uit te breken - zonder dat je je per se geroepen voelt om naar het Malieveld te gaan? Wil je dringend weer eens een grens opzoeken, of beter nog, eroverheen? Al dan niet letterlijk? Begrijpelijk! En de literatuur kan je op vele manieren inspireren. In je behoefte voorzien. Of je een spiegel voorhouden. Of beter nog: alle drie tegelijk.

 

Lees bijvoorbeeld De ondergrondse spoorweg van Colson Whitehead. Volg hierin Cora, een tot slaafgemaakte vrouw die gedwongen wordt te werken op een katoenplantage in Georgia. Op gegeven moment durft ze het aan om te vluchten, richting het vrije Noorden, met de slavenpatrouille op haar hielen... Samen met Cora ervaar je hoe het is om te ontsnappen aan een repressief systeem. Hoe doe je dat?  Wie moet je daarvoor vertrouwen, en wat moet je daarvoor durven? Whitehead zoekt ook nog eens literair de grenzen op om de tocht van Cora nog meer invoelbaar te maken. Een zinderend, belangrijk boek. Een aanrader van Barack Obama himself. En het mooie is dat dit boek natuurlijk ook met één ferme zwaai je eigen gevoel van gevangenschap relativeert.

 

 

Lonkt het letterlijke oversteken van de – Nederlandse – grens toch onbedaarlijk? Reis dan mee met de onbestemde, onverwachtse en overrompelende reis die Reither in Wedervaring van Bodo Kirchhoff maakt. Stap midden in de nacht mee in die auto, voor zomaar een ritje met die vrouw die je eigenlijk helemaal niet kent. Zie hoe je ook zomaar kunt besluiten het voet op het gaspedaal te laten staan en – spoiler alert! – steeds verder af te zakken, helemaal de laars van Italië in. Laat je mee bedwelmen door de ogenschijnlijke romantiek, het verlangen naar avontuur. En brand je dan samen met Reither aan de harde werkelijkheid op Lampedusa. Waar het de vraag is wie welke grens probeert over te steken. Het markeert vast weer wat duidelijker voor je welke grenzen ertoe doen en welke niet veel meer zijn dan gestold zelfmedelijden.

 

Nog een tip: De klerk Bartleby, van Herman Melville, uit 1853. Bartleby weet als geen ander hoe je grenzen moet stellen. Als nieuwe werknemer gaat hij eerst ijverig aan de slag met het overschrijven van vellen vol regels en verhandelingen. Maar op een dag is het genoeg. Op elke vraag van zijn werkgever geeft hij dan nog maar één antwoord: I prefer not to – ‘Ik doe het liever niet’. Simpel, duidelijk, verfrissend. Alleen al het nazeggen van het zinnetje ‘Ik doe het liever niet’ lucht op. Probeer maar. Het is dat het uiteindelijk niet goed afloopt met Bartleby. Dat laat zien dat je op gegeven moment na een ‘nee’ ook weer een ‘ja’ moet gaan voelen, voor wat het dan ook is.


26 november: start nieuwe cursus voor leesbegeleiders

De Culturele Apotheek traint en coacht mensen om leesbegeleider van een samenleesgroep te worden. Binnenkort start weer een nieuwe training voor geïnteresseerden in Utrecht, Haarlem en Amsterdam (Noord). Wil je de kneepjes van het samenlezen (shared reading) leren? Zou je graag een van onze samenleesgroepen begeleiden? En ben je beschikbaar op de trainingsdagen? Meld je dan aan!  

Inhoud training
In onze training leer je over:

  • de methodiek van het samenlezen
  • je rol als leesbegeleider
  • technieken om het persoonlijke gesprek te stimuleren a.d.h.v. literaire teksten
  • het begeleiden van groepsgesprekken
  • groepsdynamiek en het omgaan met emoties

Vrijwilligers draaien daarnaast een aantal keer mee in lopende of nieuwe samenleesgroepen en krijgen coaching van de Culturele Apotheek.
Leesbegeleiders krijgen na afloop een paar keer per jaar een verdiepende studiemiddag en intervisie.

Heb jij…
• liefde voor lezen en boeken?
• geduld en inlevingsvermogen?
• vaardigheden om een goed groepsgesprek te leiden, of zin om die te leren?
• affiniteit met mensen van verschillende achtergronden?
• interesse in het volgen van een training tot leesbegeleider van 2 dagen?
• tijd om in elk geval één uur per 2 weken te lezen met een groep en de voorbereiding daarvoor
te doen?

Een uitgebreide beschrijving vind je hier: Oproep leesbegeleiders Utrecht en Houten - okt 2021

Trainingsdata:

  • vrijdag 26 november (ochtend) - online
  • vrijdag 10 december (ochtend) - online
  • zaterdag 18 december (hele dag) - live in Utrecht

In 2022 volgt nog een terugkomdag.

Interesse of meer weten?
Stuur een e-mail met je telefoonnummer naar vraag@cultureleapotheek.nl en we nemen contact met je op.
Meer informatie over het samenlezen vind je hier: Samenlezen - Culturele Apotheek

De training is kosteloos voor de vrijwilligers van de Culturele Apotheek. Heb je ook interesse om een samenleesgroep te starten bij jou in de buurt, een verzorgingshuis of bibliotheek en wil je daarom graag meedoen? Neem dan contact op. We bespreken graag de mogelijkheden en kosten.


Online leeslijst 'Boeken op recept bij de huisarts'

Online tool 'Boeken op recept bij de huisarts'

Steeds meer mensen – van jong tot oud – kampen met klachten als eenzaamheid, somberheid of angst. Om hier lucht en verlichting bij te kunnen bieden, lanceerden we Boeken op recept bij de huisarts. Een online boekenlijst waarmee huisartsen hun patiënten kunnen wijzen op romans, verhalen en gedichten die herkenning, erkenning en hoop geven. De lijst is te raadplegen via www.cultureleapotheek.nl/boekenoprecept.

Boeken als lotgenoten
Op de lijst staan boekentips bij kwalen als eenzaamheid, stress, het leven met een chronische aandoening, relatieleed en moeite hebben met ouder worden. Geen zelfhulpboeken maar fictie: romans, gedichten en verhalen. Wanneer je lijdt aan dit soort aandoeningen, kan het lezen van literatuur helpen. Bijvoorbeeld omdat het ontspanning, inspiratie of stof tot nadenken biedt. Boeken kunnen je bovendien troosten, je laten lachen om herkenbare misère of je laten ervaren dat je niet de enige bent die ergens last van heeft.

Online lancering boekenlijst
De boekenlijst is samengesteld in samenwerking met een aantal huisartsen, die heel enthousiast zijn over het initiatief. Een van hen is huisarts Judith Verhoog: “Deze boekenlijst is een prachtige aanvulling voor iedere huisartsenpraktijk. Lezen is een hele goede work-out voor je brein omdat je allerlei verbindingen in je hersenen stimuleert. En door te lezen komen mensen dichter bij hun eigen gevoel. Zo krijgen ze meer compassie met zichzelf en inzicht waardoor ze zich beter voelen.” Op 10 maart werd de boekenlijst gelanceerd tijdens een drukbezochte zoom-bijeenkomst met schrijver Philip Huff, filosoof Maarten Meester en huisarts Judith Verhoog.

Landelijke uitrol
Huisartsen (en hun patiënten) in heel Nederland en Vlaanderen kunnen de lijst online raadplegen op www.cultureleapotheek.nl/boekenoprecept. Hier zijn ook banners te vinden die huisartsen kunnen downloaden om zo op hun eigen praktijkwebsite een directe link naar de boekenlijst te bieden.


Last van thuiskomen?

Last van thuiskomen?

Met dikke tegenzin teruggekomen van een prachtvakantie? Had je nog wel MAANDEN weg willen blijven en tikt het klokje je thuis veel te monotoon? Tijd voor een reality check! Nestel je in je favoriete stoel en begin aan Yoga voor mensen die te beroerd zijn om er aan te doen van de Brit Geoff Dyer. Een hilarische en ook ontroerende verzameling autobiografische reisverhalen, maar dan anders. Dyer strijkt neer op bijzondere plekken en reist van aantrekkelijk oord naar aantrekkelijk oord. Rome, Cambodja, het Burning Man Festival in een Amerikaanse woestijn: het kan niet op. Maar voldoening of ultiem geluk brengt het hem niet. Waarom niet? Omdat de beleving van de plek nu eenmaal sterk afhankelijk is van je eigen humeur en gevoelens (en die van de andere mensen die je zoal tegenkomt). En die worden er door langdurig reizen niet per definitie beter op. Of zoals Dyer het zegt: “I felt I could no longer take the roller-coaster of emotions of travel, its surges of exaltation, its troughs of despondency, it’s large stretches of boredom and inconvenience.” Ja, reizen brengt inzicht, maar ontsnappen aan jezelf, anderen en verveling kun je als puntje bij paaltje komt ook al reizend niet.


Aftrap Week van lezen en schrijven in Drenthe

Op 8 en 16 september zijn we te vinden in bibliotheken in Beilen en Havelte, waar we tijdens de Week van lezen en schrijven luchtige workshops verzorgen voor mensen die hun Nederlands of hun lees- en schrijfvaardigheden willen verbeteren en hun taalmaatjes en docenten.

We gaan samen genieten van mooie gedichten en verhalen, want samen lezen is leuker! En we gaan zelf aan de slag. Zo gaan we bijvoorbeeld een eigen 'naamgedicht' maken.

Voor meer informatie neem je contact op met de taalpunten van de bibliotheken in Drenthe.


Lezen is goed voor de neuroplasticiteit van de hersenen

"Lezen is een hele goede workout voor je brein", zei huisarts Judith Verhoog bij de lancering van Boeken op recept bij de huisarts. Met behulp van deze online tool kunnen huisartsen en hun patiënten op zoek naar troostrijke en heilzame boeken bij kwalen als eenzaamheid, mantelzorgbelasting, rouw en angst. Kijk hieronder wat zij nog meer zei over de lichamelijke effecten van lezen.


Last van reisbeperkingen? Lees je de wereld over!

Last van reisbeperkingen? Lees je de wereld over!

De wereld wordt alweer wat groter voor velen van ons, maar reizen naar verre oorden zit er nog even niet in. Zijn de landen die nu ‘op groen’ staan je lang niet avontuurlijk genoeg? Ben je bang dat die corona-check-app voortaan stiekem al je doen en laten volgt en ga je die daarom echt niet downloaden? Of heb je het licht gezien vorig voorjaar, toen de hemel zo mooi blauw kleurde zonder vliegtuigen, en besloten het verre vliegen voortaan af te zweren? Als het afgelopen jaar ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat boeken onmisbaar zijn wanneer je niet fysiek mag reizen en toch ergens anders wilt zijn. Om je onder te dompelen in een onbekende omgeving, of nieuwe mensen te leren kennen. Om te genieten van vergezichten die je thuis niet hebt, of sprookjesachtige gebieden te verkennen. Onze boekentips helpen je deze zomer alle continenten over.

Lees je de wereld over tip #1: Europa

We beginnen in Europa. Met ‘gelukszoeker’ San Francisco reis je in De mens is de mooiste stad heel Europa door. In deze roman van de Eritrees-Zweedse schrijver Sami Said betreed je het Europa van de in de illegaliteit levende jonge mannen. Hoofdpersoon is de vluchteling die luistert naar de naam San Francisco en zijn naam meteen ook tot doel van zijn vlucht heeft gemaakt, maar vooralsnog vastzit op het oude continent. In een heel eigen poëtische taal neemt San Francisco je mee door zijn Europa. Het Europa dat niet zit te wachten op jonge mannen van elders, op gelukszoekers. En een gelukszoeker is San Francisco, en wel in de meest letterlijke zin van het woord: overal en altijd blijft hij zoeken naar het goede, naar de optimistische verhalen, naar betere oorden. Die drijven hem voort. Ook als hij voor de zoveelste keer op straat wordt gezet, niets te eten heeft en zelfs als hij op een wel zeer unheimische plek in Zuid-Europa belandt. Bewonderenswaardig en hoopvol. Laat je door hem meevoeren en je ziet Europa eens door heel andere ogen.

De mens is de mooiste stad
Sami Said
Vertaling Janny Middelbeek-Oortgiesen
De Geus, 2020

Wekelijkse boekentips om de andere continenten te bezoeken vind je deze zomer via onze sociale media-kanalen.


Wat lezen de apothekers deze zomer?

Wat lezen de apothekers deze zomer?

Wij wachten even tot we volledig gevaccineerd zijn voordat we echt op vakantie gaan, dus het is voor ons nog best vroeg om onze zomerleeslijstjes aan te leggen. Ook al omdat er nog zoveel is dat af moet…. Maar met fantaseren over welke dikke pillen meegaan naar de camping zijn we al begonnen.

In elk geval een paar Duitse voor Akke – omdat ze graag leest waar ze is en dit jaar door Duitsland gaat zwerven. Via het Ruhrgebied naar de Bodensee en omhoog langs de grens met Tsjechië om dan te eindigen in Berlijn, zoiets zal het worden. Daarom heeft ze Ons soort mensen van de onvolprezen Juli Zeh alvast op haar e-reader gezet en ze is van plan om daar in elk geval 1000 kronkelwegen angst aan toe te voegen, het romandebuut van toneelschrijver en muzikant Olivia Wenzel dat haar nieuwsgierigheid wekte. Verder vindt ze het een ideale gelegenheid om zich eindelijk eens te verdiepen in het werk van grote Duitsers als Heinrich Böll en Hannah Arendt. Voordat ze vertrekt staan er nog wel wat lekkere weekendjes weg gepland. Gelukkig maar, want de leeslijst is in dit coronajaar eerder langer dan korter geworden.… Daarop vooral recent verschenen of vertaalde boeken, om up-to-date te blijven, want dat moet nu eenmaal als cultureel apotheker. Melktanden van Emma Curvers staat er op, net als Naschokken van Nadia Owusu en Meneer Wilder en ik van Jonathan Coe. En ook Zomer van Ali Smith, de laatste uit die geweldige reeks sprankelende, eigentijdse en urgente romans die ze nog moet lezen. Laat die vakantie maar beginnen!

Marije heeft een heerlijke treinreis naar Rome met haar bijna volwassen zoon op het oog. Nu het weer kan wil ze met hem toch graag nog – op de valreep voor volwassenheid – naar een van de bakermatten van de cultuur in onze contreien, al is het nog even met een mondkapje op. Met heen een tussenstop in Venezia en terugboemelend langs de westkust, zoiets. Ze verheugt zich enorm op het treinen zelf, geïnspireerd door het zalige Italië op het spoor van Tim Parks. Dat vertelt een prachtige cultuurgeschiedenis van Italië aan de hand van zijn spoornetwerk en Parks ervaringen als (forensende) treinreiziger. Misschien mee in de rugzak, om al wiebelend nog eens te herlezen.  Zeker weten zit in die rugzak ook De lange weg naar Rome van Francesca Melandri. De titel suggereert opnieuw een reisboek, maar dit schijnt een indringende politieke roman te zijn, over een vrouw die voor haar deur in Rome een Ethiopische vluchteling aantreft die zegt dat hij haar neef is. Daarmee begint haar duik in het koloniale verleden van Italië. Benieuwd! En dan heeft Marije ook nog de nieuwste Rachel Cusk op een stapeltje liggen, een van haar lievelingsschrijvers. En Wij zijn licht van Gerda Blees, waar ze al veel mensen enthousiast over hoorde vertellen. En….. Oef, hoeveel boeken passen er eigenlijk in die rugzak? Toch maar eens het stof van de e-reader afblazen en de e-bieb in!