Literaire zelfzorg
Last van ver-van-m’n-bed-gevoelens? Lees Misschien Esther van Katja Petrowskaja

In februari 2022 begon Rusland haar oorlogsoffensief in Oekraïne. Een oneindige reeks oorlogsberichten, gruwelijkheden en politiek-geografische analyses volgde. Ben je net als vele anderen nu, ruim een jaar later, wat murw gebeuk? Voel je hoe het schouderophalen en wegkijken de overhand krijgt? Hoe jouw aanvankelijke paniek, ontzetting, verontwaardiging en alles-willen-weten plaatsgemaakt hebben voor ongemakkelijke desinteresse? Misschien Esther van Katja Petrowskaja uit 2015 brengt je weer in contact met je meer ontvankelijke zelf én voert je mee naar het Kiev van vóór deze oorlog.

Katja Petrowskaja werd in 1970 geboren in Kiev, in een stad die ‘de twee ergste rampen van de twintigste eeuw’ – het stalinisme en het nazisme – overleefde. Ze groeide op in een naoorlogse Sovjetflat, samen met haar inwonende baboesjka’s, in een familie die van leemtes en stiltes aan elkaar hing. Want wanneer en waarom trok wie uit Petrowskaja’s familie van Polen naar Kiev? Wie van haar verwanten leefden er eerder in Wenen en Odessa? Waarom werd over sommige familieleden nooit meer gesproken, en was zelfs niet duidelijk hoe haar betovergrootmoeder van vaderskant eigenlijk heette – misschien Esther, misschien ook anders?  Petrowskaja gaat in dit geestige, taalspelige én ontroerende boek op zoek naar haar wortels, die door oorlog, de Holocaust en vluchtgeschiedenissen wijd vertakt maar soms ook wreed doorgehakt zijn.

Ze gaat op onderzoek uit in verschillende landen, waaronder ook in Kiev zelf. Hier werd de Joodse bevolking in 1941 door de nazi’s gedecimeerd met een massaslachting bij het ravijn van Babi Jar, wat vervolgens vanaf 1943 door Stalin onder het tapijt werd geveegd omdat niet het leed van Joden, maar de heldhaftige strijd van Russen in het Rode Leger voor de ‘bevrijding’ van Kiev centraal moest staan.

Lees dit boek en Kiev krijgt weer werkelijkheidswaarde. Het leed dat oorlog veroorzaakt – generaties lang – krijgt weer een gezicht. Pittige kost, maar de lichte toon waarmee deze schrijfster haar zware thema benadert, maakt dat je de luikjes voor je ogen wel weer wilt openen.

Meer literaire zelfhulp vind je hier: Zelfzorghoek – Culturele Apotheek