Voorleeslunchverhaal Nelleke Noordervliet aan duizenden ouderen voorgelezen
De Nationale Voorleeslunch was een dag vol verbinding! Nelleke Noordervliet las bij Omroep MAX haar verhaal 'De Onderhuurder' aan 100.000 kijkers voor. Én in bijna 250 zorginstellingen, bibliotheken en buurthuizen genoten duizenden ouderen van het samen luisteren, terwijl vrijwilligers (via o.a. KPN, Passend Lezen en de Postcodeloterij), wethouders, lokale helden en bekende Nederlanders voorlazen. Onder andere Tamara van Ark, Sybrand Buma, Francis Van Broekhuizen, Duco Bauwens, Gerda Havertong en Jan Slagter werkten mee. Er werd voorgelezen in het Fries met dank aan de Afûk, in braille dankzij Passend Lezen en in eenvoudige taal. Schrijfster en onze voorzitter Carla De Jong las het verhaal online voor samen met een doventolk van Let's Talk. Zo bezorgden we met elkaar zoveel mogelijk ouderen een feestelijke dag!
Kon je zelf niet bij een activiteit van de Nationale Voorleeslunch aanwezig zijn? Of wil je het verhaal gewoon graag zelf nog een keer teruglezen?
Download het verhaal De Onderhuurder van Nelleke Noordervliet hier.
Lees je het verhaal liever in het Fries? Lees dan deze vertaalde versie.
Met foto's van Mark Rammers, Emiro Smolders en Marcel Jansen.
Dit lezen de apothekers deze zomer
De zomer staat voor de deur. Ook voor de apothekers betekent dat: vakantie! Tijd dus voor een beetje rondzwerven, uitslapen, lummelen en vooral: bijlezen. Of dat nou in Spanje is, in de trein richting Roemenië of thuis in Son. Hieronder waarop de apothekers zich verheugen!
Esmé gaat deze zomer precies dezelfde vakantie doen als 2 jaar geleden omdat die zo goed beviel: met de trein naar Barcelona en dan met een huurauto naar een heerlijk huis in de bergen bij Valencia. Het enige verschil is dat ze andere boeken zal lezen. En we weten allemaal dat dat een wereld van verschil is. Vorig jaar stal Esmé Song of Solomon van Toni Morrison uit Marijes boekenkast. Daar was ze zo van onder de indruk dat ze deze zomer The Bluest Eye van dezelfde schrijfster zal lezen. Ook verheugt ze zich op prijswinnaar Oroppa van Safae el Khannoussi. “Falun Ellie Koos was een student van me, dus ik moet zeker nog het vol lof ontvangen Rouwdouwers lezen.” En verder gaat ze de bieb in om zich daar te laten verrassen.
Marja’s zomer: tent en percolator mee, stoeltje, tuffend door Frankrijk, met als eindbestemming Noord-Spanje. De boeken die ze meeneem,t moeten geschikt zijn voor verschillende situaties, omdat ze nog niet precies weet hoe de reis zal gaan en waar ze strandt. “Korte verhalen dacht ik, voor als er niet veel tijd is onderweg.” Dat worden de twee boeken die ze graag adviseert en zelf kan blijven herlezen: Zomerboek van Tove Jansson en De wonderlijke wereldreis van Zebedeus van Koos Meinderts. En dan die ene hele dikke die al lang op haar wacht, waar ze in gaat verdwijnen: De bijensteek van Paul Murray. Maar ook dat boek waar iedereen het over had: In Orbit van Samantha Harvey. Verder naast Zebedeus nog een stapeltje kinderboeken, Zilveren Griffels die net zijn uitgereikt. “Zoveel moois, misschien moesten we maar doorrijden naar het einde van de wereld, net als Zebedeus…”.
Marije gaat weer eens interrailen, dit keer richting Transsylvanië in Roemenië. Lichte bepakking is geraden, dus dat wordt het stof weer eens van de e-reader blazen en die vullen met lonkende letteren. Het is altijd een klusje, maar ze vist hiervoor uit de collectie e-boeken van de Online Bibliotheek allerlei titels die soms al jaren op haar ‘te lezen-lijstje’ staan. Zoals Half leven van de Vlaamse Aya Sabi, die een paar jaar terug als een veelbelovende jonge schrijfster debuteerde met deze Marokkaans-Vlaams-Nederlandse familiekroniek. Zoals Verbonden van Octavia Butler, dat haar al vaak werd getipt als belangrijk verhaal over slavernij. Iets van Herta Müller natuurlijk (want Roemenië). Maar ook de enige vertaalde roman van Lily King, Euforie (van wie Marije Writers en lovers las, dat haar betoverde). En zo door tot maximaal 10, want meer biebboeken mogen helaas niet tegelijkertijd geleend. “Gelukkig slepen reisgenoten vast ook nog interessant leesvoer mee!”
Ismay blijft deze zomer lekker thuis, maar in september staat een tropische reis naar Curaçao op de planning. Ondertussen geniet ze van een mix van inspirerende boeken. Ze is momenteel verdiept in Elf minuten van Paulo Coelho, een verhaal dat haar meeneemt in de innerlijke reis van een jonge vrouw op zoek naar liefde en zichzelf. Daarna duikt ze in het tweede deel van De zeven zussen van Lucinda Riley, een meeslepende roman vol familiegeheimen en exotische bestemmingen. Voor momenten van reflectie pakt ze De Tao van het ouderschap van Greta Nagel erbij, een praktische gids vol tijdloze wijsheid over opvoeden. En op de meer contemplatieve dagen kiest ze voor Kapitalisme is seksisme van Doortje Smithuijsen, een scherp essay dat aanzet tot reflectie over de wereld waarin we leven.
Akke wacht met spanning op de verschijning van de Nederlandse vertaling van het vijfde deel van Over de berekening van ruimte van Solvej Balle. Over een vrouw die inmiddels al vier delen lang vast zit in dezelfde novemberdag. Begin juli is het zo ver. Eerder kan Akke niet op vakantie. Huis voor de dag, huis voor de nacht van Olga Tocarczuk ligt daarentegen al een hele tijd te wachten om ingepakt te worden voor de treinreis door Engeland. Een roman die wordt omschreven als bestaande uit een lappendeken aan fantastische en sprookjesachtige verhalen. Precies waar Akke van houdt. “Voor mij geen waargebeurde verhalen of autofictie. Er is al genoeg werkelijkheid en navelstaarderij.” Om dezelfde reden hoopt ze in elk geval ook nog toe te komen aan het prijswinnende Oroppa van Safae el Khannoussi.
Bregje gaat deze zomer lezen zonder klok. Helemaal opgaan in een verhaal, op een lekkere plek in de schaduw. Wat is er fijner dan dat? Deze zomer hoopt ze eindelijk in Het achtste leven van Nino Haratischwili te beginnen. “Ik heb ‘m echt al jaren op m’n lijstje staan, maar de dikte (1300 pagina’s) intimideerde me nogal. Nu hoop ik dat ik de ruimte vind om er helemaal in te verdwijnen.” En de vrolijke gele voorkant van de volgende op haar lijst kijkt haar ook al een paar weken aan: De Bijensteek van Paul Murray. Het gaat over schuld, vriendschap, verlies en Ierse chaos – hopelijk met wat humor. Ook tipt Bregje graag boeken die haar eerder al bevielen: Intermezzo van Sally Rooney was scherp, gevoelig en vol van die ongemakkelijke eerlijkheid waar Rooney zo goed in is. Gebied 19 is een niet te dik boekje van Esther Gerritsen voor tussendoor. En De vrouw in de kelder, de nieuwe van Emy Koopman (zij was te gast op onze laatste vrijwilligersdag), gaat over een vrouw die zich afsluit van de wereld en verdwijnt in haar eigen gedachten.
Suzanne zoekt in augustus de wilde, groene Schotse Hooglanden op. Waar behalve haggis en whiskey ook Moderne natuur van Derek Jarman op haar wacht. “Bij voorkeur begin ik al tijdens de heenreis, wanneer we praktisch langs zijn houten huisje aan de Engelse kust rijden.” Ook Albion van Anna Hope staat al lange tijd op haar lijst. Over drie vrouwen uit het Noorden van Engeland, uit verschillende generaties, die ieder op hun eigen manier worstelen met verlies, verbondenheid en familiegeheimen. Eerder las Suzanne van dezelfde schrijver Expectation, een boek dat indruk maakte en tot de dag van vandaag beklijft. Verder zal ze haar e-reader vullen met titels als Small things like these (het harde Ierland spreekt aan) en van Nederlandse auteurs als Paul van Loon (Raveleijn), Yannick Dangre (Tussenjaren) en Saskia Goldsmidt (Na de oorlog).
Roos viert dit jaar haar vakantie wederom buiten het zomerseizoen. In september trekt ze er met man en peuter op uit, hopend dat ze tussen de bedrijven door een boek uit krijgt. Daarvoor liggen klaar: Jacoba, dochter van Holland van Simone van der Vlugt, en De Grens van Riikka Pulkkinnen. Een beetje willekeur, want ze is onlangs verhuisd en struint alle kringloopwinkels in de omgeving af op zoek naar meubilair. Waar ze echter steevast mee thuiskomt zijn boeken. Ook gaat ze De eeuw van de nomade van Gaia Vince nog eens doorbladeren. Met de verkiezingen in het verschiet is dit boek over migratie er een vol oplossingen en menselijkheid. Heel fijn om je te pantseren tegen zondebokpolitiek en polariserende verkiezingsleuzen.
100ste samenleesgroep van start in Groningen
We vieren een bijzondere mijlpaal: op woensdag 11 juni start om 10.45 uur in het Odensehuis in de Amkemakoepel in Groningen-Oost de 100ste samenleesgroep! Bezoekers lezen er wekelijks samen hardop korte verhalen, romanfragmenten en gedichten en gaan onder leiding van een leesbegeleider in gesprek over wat die teksten bij hen oproepen. De feestelijke aftrap wordt gevierd met taart.
Dankzij de inzet van Patrick Boon, algemeen coördinator bij Odensehuis Groningen, kan ook in het Odensehuis in de Amkemakoepel een samenleesgroep starten. “De kracht van samenlezen is zó groot dat het op deze nieuwe locatie niet mag ontbreken. Met samenlezen geven we mensen met cognitieve achteruitgang hun verhalen weer terug.” Deze 100e samenleesgroep is de derde samenleesgroep bij Odensehuis Groningen.
Akke Visser, directeur van de Culturele Apotheek, die deze van oorsprong Engelse methodiek naar Nederland haalde: “Samenlezen is een geweldige manier om mensen het plezier en de troost van gedichten en verhalen te bieden ėn met elkaar te verbinden. In een open en veilige sfeer ontstaat aan de hand van een tekst ruimte voor herkenning, nieuwe inzichten en betekenisvolle gesprekken. Iedereen kan meedoen met samenlezen, ook wie niet vaak leest of leeft met beginnende dementie”.
Lees ook mee
- Wanneer: vanaf woensdag 11 juni om de woensdagochtend van 10.45 tot 11.45 uur
- Waar: Odensehuis, Amkemakoepel, Groningen- Meer informatie via odensehuisgroningen.nl
Ook andere Odensehuizen, bibliotheken, zorglocaties en buurthuizen kunnen samenlezen aanbieden. Meer informatie over het starten van een samenleesgroep is te vinden op cultureleapotheek.nl/samenlezen.
Startpakket voor samenlezen
Interesse om een samenleesgroep voor ouderen te starten in je bibliotheek, buurthuis, dagopvang- of zorglocatie? Fonds Sluyterman van Loo maakt het mogelijk door een startpakket te subsidiëren waarmee je anderhalf jaar kunt samenlezen.
Met het Startpakket ga je eenvoudig zelf met samenlezen aan de slag. In samenwerking met het fonds bieden we:
- Training van 2 vrijwillige leesbegeleiders.
- Coaching en ondersteuning van leesbegeleiders gedurende het jaar.
- Leesmateriaal voor een jaar.
- PR-toolkit om vrijwilligers en deelnemers te werven.
- Evaluatie van het project
Het Startpakket kost € 1320,-. Voor welzijns-, zorg- en culturele organisaties die willen starten stelt Fonds Sluyterman van Loo financiering beschikbaar voor het opzetten van een samenleesgroep.
Meer weten?
Meld je aan voor de online informatiebijeenkomst die we samen met het fonds op 11 maart organiseren.
De Culturele Apotheek biedt literaire antistoffen in magazine LETTER
Huiverig voor de rondwarende mening-itis? Voel jij geregeld drang of dwang om ferme standpunten in te nemen? De Culturele Apotheek raadt je graag een literair kuurtje aan om jezelf daarvan te bevrijden, en je verlangen naar meer nuance te versterken.
Lees het volledige recept hieronder in magazine LETTER op pagina 26.
https://issuu.com/leeuwardencityofliterature/docs/col_letter_zomer_2024_09_lr
Voorleeslunchverhaal Wim Daniëls riep op meer dan 200 locaties herinneringen op
Vrijdag 4 oktober, op Nationale Ouderendag, las Wim Daniëls - net als meer dan 200 andere voorlezers - zijn Voorleeslunchverhaal Ome Sjef en tante Greet voor. Wim las live in HuisKamer De Dreef in zijn geboortedorp Aarle-Rixtel, en op Omroep MAX werd zijn verhaal ook meerdere keren uitgezonden. Door het hele land werden ouderen voorgelezen door familieleden, scholieren, vrijwilligers, wethouders, bibliotheekmedewerkers en lokale bekendheden. Ook bekende Nederlanders, waaronder Jan Slagter, Barbara de Loor, Pauline Spiering, Mascha de Rooij en Sybrand Buma, lazen Daniëls' verhaal voor in onder andere zorginstellingen en bibliotheken.
De Nationale Voorleeslunch, vanaf dit jaar door ons georganiseerd, vond net als voorgaande jaren plaats op Nationale Ouderendag. Het laat zien dat voorlezen voor ouderen een prettige en verbindende activiteit kan zijn. Het voorlezen van een verhaal geeft ontspanning en is vaak een aanleiding om met elkaar te praten of herinneringen op te halen.
Het verhaal luisteren of in braille lezen
Het nieuwe Voorleeslunchverhaal is voor de liefhebber ook als audioverhaal te beluisteren via Spotify. Daarnaast stelt Passend Lezen het verhaal ook beschikbaar voor hun klanten in braille en audio.
Generatielezen
Ook geeft de Voorleeslunch volop mogelijkheden om op lokaal niveau succesvolle verbindingen op te zoeken tussen zorg-, onderwijs- en bibliotheekinstellingen. Zo lazen vanuit het initiatief ‘Generatielezen’ mbo-studenten op verschillende locaties voor, werd het verhaal op diverse plekken voorgelezen door Kinderburgemeesters en las Liedeke Pol - de eerste voorleeskampioen van Nederland! - Ome Sjef en tante Greet voor in een woonzorgcentrum.
Ome Sjef en tante Greet
In Daniëls verhaal, Ome Sjef en tantje Greet, was tante Greet iemand bij wie je niet moest aankomen met pijntjes of andersoortige klachten; iemand die ook geen blad voor de mond nam. Toch vond niemand haar onaardig. Tante Greet reed op een solex, kon dansen als de beste en werkte bij de V&D. Op de 'lèènzjerieafdeling', zoals ze zelf zei. En nu wordt ze ook Tupperwaredemonstratrice en blijkt dat Tupperwarebakjes nog veel meer doen dan ruimte besparen en zorgen voor goede hygiëne.
Daniëls is de twaalfde schrijver op rij die het Nationale Voorleeslunchverhaal schrijft. Zijn voorgangers zijn o.a. Ronald Giphart (2023), Bart Chabot, Marion Bloem en Kader Abdolah (2022), Mensje van Keulen (2021), Kees van Kooten (2020), Maarten Spanjer (2019), Yvonne Keuls (2018), Vonne van der Meer (2017), Jan Siebelink (2016) en Marjan Berk (2015).
Samenlezen bij MAX Ouderenjournaal
Tijdens de Week tegen Eenzaamheid brengt Omroep MAX het Ouderenjournaal: hoopvol, informatief en inspirerend nieuws toegespitst op de situatie van ouderen in tijden van sociale afstand. Dit jaar was Samenlezen één van de voorbeeldprojecten die eenzaamheid tegengaan.
Bekijk het journaal, hier (het item over Samenlezen start op 11:38).
Dit lezen de apothekers deze zomer
De zomerperiode staat voor de deur en ook voor ons betekent dat veelal vakantie of - voor wie al ging of op een ander moment gaat - wat rustigere weken zo met collega's op reis. Tijd dus voor een beetje rondzwerven, uitslapen, lummelen en vooral: bijlezen. Of dat nou in Italië is, in Callandsoog of thuis in Son. Hieronder wat er met de apothekers mee gaat in de rugzakken.
Akke is net terug van een paar dagen op het Italiaanse platteland waar ze de nieuwste Miranda July, All fours las. Een heerlijke roman vol humor over een vrouw die met de menopauze in aantocht bang is dat ze binnenkort dan misschien niet letterlijk, maar toch zeker fysiek dood zal zijn (want 0 libido). Een avontuur is wat ze nodig heeft en dus wil ze heel Amerika doorkruisen in een auto, alleen. Nog maar 20 minuten onderweg belandt ze in een schimmig motel waar ze besluit te blijven. Later deze zomer gaat Akke nog op kampeervakantie in Nederland en België. Dan gaan in elk geval Half leven van Aya Sabi, Tussen werelden dat Juli Zeh samen met Simon Urban schreef en Rob van Essen’s prijswinnende Ik kom hier nog op terug mee.
Tijdens de spreekuren van de Culturele Apotheek merkt Esmé vaak dat ze haar lievelingsboeken wil aanraden, maar niet meer goed weet hoe ze ook alweer gingen. "Veel verder dan 'het was heel prachtig', kom ik niet. Daarom heb ik onlangs Alles is verlicht van Jonathan Safran Foer opnieuw gelezen. Nu weet ik weer waarom ik daar 25 jaar geleden zo door gegrepen werd. Ik ben van plan deze zomer een paar andere oude liefdes te herlezen. Dat zullen zijn: De verleidster van Florence van Salman Rushdie, De zwarte met het witte hart van Arthur Japin, en Het bezoek van de lijfarts van Per Olov Enquist. Ben heel benieuwd hoe ik die nu zal ervaren!"
Marije gaat zich eerst in de kunstbiennale van Venetië storten – een week dat het oog zich even naar ander schoons dan boeken keert. Voor daarna liggen naast bergwandelschoenen en badpak de boekverleidingen al klaar. Ze bewaarde ze speciaal voor die heerlijke onverdeelde liederlijke aandacht die ze tijdens vakantie kan besteden aan boekduiken, zonder verstoringen. Van twee schrijfsters die haar eerder raakten: In het oog (Marijke Schermer) en Kairos (Jenny Erpenbeck). Vanwege een recensie in de Groene Amsterdammer die stelde dat deze schrijfster korte metten maakt met normatieve ideeën over het moederschap: Het enige kind van Guadalupe Nettel. En dan nog Kafka voor de leesclub, Van Essen want prijs en enkele ‘moet-je-lezen’-tips van vrienden. En altijd die angst: zou het wel genoeg zijn?
Roos’ zomervakantie viel vroeg dit jaar, en begon met een duik in Night Bitch van Rachel Yoder. Sommige emoties en ervaringen van de hoofdpersoon in deze bizarre roman – huisvrouw wordt regelmatig even hond – zijn voor Roos als jonge moeder heel herkenbaar. Alleen die verleiding om haar tanden in een stuk rauw vlees te zetten voelt ze toch niet, als veganist. Dan door met Visjes van Joost Oomen. Dit reisverhaal belooft een stuk luchtiger te zijn, en weer terug thuis kan Roos zich er heerlijk mee in de zon van Sardinië wanen. Daarna duikt ze met Jaag je ploeg over de botten van de doden van Olga Tokarczuk de sneeuw juist in. Na de Zomergasten-aflevering met Bibi Dumon Tak wil Roos deze roman per se lezen, maar ze bewaart hem voor de warmste dagen, om mee af te koelen.
Suzanne houdt het intussen dicht bij huis; een zomervakantie aan eigen kust. "Daar serveer ik graag schrijvers van Hollandse bodem bij. Mijn Goodreads leeslijst staat er vol van, onder andere geïnspireerd door onze Warme Leesavonden waar Hanna Bervoets de laatste gast was. Ik duik voor de tent als eerst in haar Alles wat er was, maar naar De dragers van haar collega-schrijver Daan Borrel ben ik ook nieuwsgierig." Of het een zonnige of regenachtige vakantie wordt, laat Suzanne overigens niet koud. "Geen probleem hoor, om met regen een surfplank te pakken of wat zwemslagen te maken! Maar ik maak me wel grote zorgen om de daarmee gepaard gaande klimaatproblematiek. Een belangrijk leesonderwerp, ook in fictie. Zo heb ik Station Eleven van Emily St. John Mandel op mijn e-reader klaar staan. Een roman over de gevolgen van een pandemie die ook raakt aan bredere thema's zoals klimaatverandering."
18 juni: Warme Leesavond met Hanna Bervoets
Warme leesavonden in ons Amsterdamse Leeshuis
In 2024 organiseren we elke laatste dinsdag van de maand een intieme leesavond in het Leeshuis van de Tolhuistuin. Er zijn mooie teksten die we samen gaan lezen, er is een schrijver met wie we in gesprek gaan en er is warme soep van Tuindorp Delicious. De schrijvers die aanschuiven hebben op de een of andere manier een link met Amsterdam Noord en houden zich bezig met wat literatuur zoal kan betekenen voor mensen in allerlei situaties.
Dinsdag 18 juni - Hanna Bervoets
Noorderling Hanna Bervoets is schrijver, essayist en scenarist. Ze publiceerde negen romans, verschillende scenario's, toneelstukken, korte verhalen en essays. Afgelopen november kwam haar nieuwste roman, Leer me alles wat je weet, uit. Haar debuut, Lieve Celine, gaat over de zwakbegaafde Brooke die samen met haar moeder en zus in Amsterdam-Noord woont.
Tijd: van 19.00 tot 21.00 uur
Locatie & route: Leeshuis, Tolhuis 4 in Amsterdam Noord: Route Leeshuis - Tolhuisweg 4, 1031 CL Amsterdam
Aanmelding: via de website van de Tolhuistuin
Toegang is gratis. Aanmelden is nodig vanwege de beperkte ruimte.
Zie voor het hele programma www.cultureleapotheek.nl/warmeleesavond
Foto: Merlijn Doomernik
23 april: Warme Leesavond met Massih Hutak
Warme leesavonden in ons Amsterdamse Leeshuis
In 2024 organiseren we elke laatste dinsdag van de maand een intieme leesavond in het Leeshuis van de Tolhuistuin. Er zijn mooie teksten die we samen gaan lezen, er is een schrijver met wie we in gesprek gaan en er is warme soep van Tuindorp Delicious. De schrijvers die aanschuiven hebben op de een of andere manier een link met Amsterdam Noord en houden zich bezig met wat literatuur zoal kan betekenen voor mensen in allerlei situaties.
Dinsdag 23 april - Massih Hutak
De volgende warme lezer in deze reeks is schrijver en rapper Massih Hutak uit Amsterdam-Noord. Massih treedt op op grote podia, zoals de Melkweg, Paradiso en Bitterzoet, en schrijft daarnaast niet alleen liedjes, maar ook verhalen en columns, die worden en werden gepubliceerd in onder andere Het Parool, de Volkskrant en Das Magazin. Naast muziek maken en schrijven zet hij zich ook in voor jongeren: hij is verantwoordelijk voor activistische initiatieven zoals de Kantel de macht-stemcampagne, waarmee hij jongeren aanmoedigt te stemmen, en Verdedig Noord, het project dat zich inzet tegen de blinde gentrificatie van Amsterdam-Noord. Hij zet zich in voor leesbevordering en geeft rap- en schrijfworkshops waarin thema's als tolerantie, politiek, religie, vrijheid en seksualiteit centraal staan.
Tijd: van 19.00 tot 21.00 uur
Locatie & route: Leeshuis, Tolhuis 4 in Amsterdam Noord: Route Leeshuis - Tolhuisweg 4, 1031 CL Amsterdam
Aanmelding: via de website van de Tolhuistuin
Toegang is gratis. Aanmelden is nodig vanwege de beperkte ruimte.
Zie voor het hele programma www.cultureleapotheek.nl/warmeleesavond
Foto: Tammy van Nerum