“Zo’n uurtje samenlezen doet me erg goed. Je hoort verhalen en je kunt zelf ook iets kwijt” – Rita

Samenlezen is een laagdrempelige activiteit die ouderen – waaronder ouderen die leven met dementie – plezier geeft in hun leven en betekenisvol contact biedt. Deze leuke en leerzame activiteit prikkelt de fantasie en brengt mensen op een bijzondere manier bij elkaar. Dat blijkt een goede remedie tegen alleen zijn en gevoelens van eenzaamheid. Tijdens de Week tegen Eenzaamheid starten er nieuwe samenleesgroepen op diverse locaties. 

‘Dan praat ik weer eventjes echt met iemand’
Truus las in het coronavoorjaar van 2021 mee met een samenleesgroep per telefoon. Ze vertelt: “Ik vond het heel spannend met het samenlezen op afstand te beginnen, want ik wist niet wat het precies was. Maar toen ik het eenmaal had meegemaakt, zag ik er elke week erg naar uit. Ik wist: dan praat ik weer eventjes echt met iemand. Dat vond ik een fijn vooruitzicht. Ik heb best veel contact met m’n familie, maar soms zit ik hele dagen alleen. Het samenlezen brak echt heerlijk de dag.”

Wereldliteratuur
Tijdens de samenleesbijeenkomsten worden zorgvuldig geselecteerde teksten uit de wereldliteratuur gezamenlijk hardop gelezen: passages uit romans, korte verhalen en gedichten. Een vrijwilliger van de Culturele Apotheek begeleidt het gesprek en laat de deelnemers reflecteren op de teksten: Wat zeggen de woorden? Wat doen ze met je? Raakt de tekst je? Herken je iets? Herinneringen, associaties, emoties en filosofische gedachten passeren de revue en zorgen voor de mooiste gesprekken.

‘Iedereen komt los, iedereen praat’
Dina doet elke week mee met samenlezen bij een dagbestedingslocatie in Amsterdam Nieuw-West. Ze zegt: “Thuis zit je lekker. Je hebt er alles wat te verlangen is, behalve het gezelschap van mensen. Alleen zijn is moeilijk. Als je te veel alleen zit, raak je geïsoleerd. Je verliest een deel van je gedachten, want die kan je niet verder denken in je eentje. Daar heb je anderen voor nodig. Daarom is het samenlezen zo fijn. Die teksten die we lezen, daar halen we ontzettend veel uit. Iedereen komt los, iedereen praat. Als je samenleest, verliest niemand zijn geheugen.”

Engels onderzoek
Ook volgens het Centre for Research into Reading, Literature and Society (CIRLS) van de Universiteit van Liverpool – dat al jarenlang onderzoek doet naar de effecten van groepsgewijs samenlezen (shared reading) – hebben samenleesgroepen een positieve impact op mensen die om wat voor reden dan ook in een sociaal isolement verkeren. In het Britse onderzoek gaf 73% van de respondenten aan dat zij door het samenlezen meer sociale interactie in hun leven ervaren [1]. De Liverpoolse wetenschappers omschrijven de effecten van het samenlezen als ‘een ongeprogrammeerde therapeutische interventie’ die mensen nieuwe energie en levensvreugde kan geven. De in Engeland ontwikkelde en beproefde methodiek van samenlezen haalt het maximale uit een literaire tekst. De socratische gesprekstechnieken leiden tot waardevolle interacties, waarin ruimte is voor ieders inbreng. Alle leesbegeleiders van de Culturele Apotheek zijn getraind in deze methodiek.

Nieuwe groepen in Week tegen Eenzaamheid
In steeds meer gemeentes gaan samenleesgroepen van start. Tijdens de Week tegen Eenzaamheid starten er nieuwe groepen in Bergen (NH), Utrecht Leidsche Rijn, Bleiswijk en Rotterdam. Verder zijn er al samenleesgroepen bibliotheken, buurthuizen, zorginstellingen en Odensehuizen in Amstelveen, Amsterdam, Bloemendaal, Groningen, Haarlem, Overveen, Utrecht en Rotterdam (Samenleesgroepen Rotterdam najaar 2022). Je kunt ook iedere vrijdag online meedoen.

Meer weten? Mail naar vraag@cultureleapotheek.nl

Denk je dat een samenleesgroep interessant is voor jullie (zorg)locatie? Vraag dan onze brochure aan via Samenlezen in de zorg – Culturele Apotheek

[1] What Literature Can Do: An investigation into the effectiveness of Shared Reading as a whole population health intervention, 2016. Ph. Davis (CRILS), F. Magee (CRILS) et al.