Lezen is gezond
“Fictie en poëzie zijn doseringen medicijn. Wat ze helen is de inbreuk die de werkelijkheid op de verbeelding maakt.”
Uit: Waarom gelukkig zijn als je ook normaal kunt zijn van Jeanette Winterson.
Wij dachten het natuurlijk al langer, maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat lezen goed voor je is. Het lezen van literatuur welteverstaan. Dat zelfhulpboeken een goede aanvulling kunnen vormen op gangbare therapieën bij allerhande kwalen wordt bekender. In Engeland schrijven huisartsen om die reden soms boeken voor aan patiënten, naast de reguliere medicatie. Maar ook de heilzame werking van het lezen van literatuur is steeds vaker evidence based.
Wie leest leeft langer
Stichting Lezen heeft actueel onderzoek over de opbrengsten van lezen nageplozen en gebundeld in de Leesmonitor – Het Magazine. En daaruit blijkt dat “wie boeken leest niet alleen meer begrip heeft voor andere mensen, maar zich ook mag verheugen op een langer leven.” De publicatie Wat beweegt het boek? Over de opbrengsten van lezen kun je downloaden of bestellen via de website van Stichting Lezen.
Lezen vergroot je concentratie
Volgens neurowetenschapper Susan Greenfield verlengt lezen de aandachtspanne van kinderen, waardoor ze beter na kunnen denken. “Lezen is een training voor het hele brein. Als we ons verliezen in een goed boek, doen we meer dan alleen een verhaal volgen. Bedenken wat er gebeurt, is even goed in het activeren van de hersenen als het daadwerkelijk doen.” Dagelijks lezen, al vanaf jonge leeftijd, voorkomt aanslag op de hersenen en zou zelfs de kans op Alzheimer verkleinen.
Lezen vermindert stress
Uit een Brits onderzoek uit 2009, uitgevoerd door neuropsycholoog David Lewis van de universiteit van Sussex, blijkt dat lezen helpt tegen stress. Lezen werkt beter en sneller dan andere methoden om de zenuwen te kalmeren, ontdekte hij. Lezen reduceert stress met maar liefst 68 procent. Ter vergelijking: muziek luisteren staat op de tweede plaats (61 procent), gevolgd door een kop thee of koffie drinken (54 procent) en een wandeling maken (42 procent).
Lezen helpt tegen onzekerheid
“Exposure to literature may offer a way for people to become more likely to open their minds.” Dat ontdekte een team van onderzoekers onder leiding van psycholoog Maja Djikic van de Universiteit van Toronto. Studenten die net literatuur hadden gelezen konden beter dan studenten die een essay hadden gelezen omgaan met een onzekere situatie. Lees meer op http://www.salon.com/2013/06/15/book_nerds_make_better_decisions_partner/
Lezen biedt ondersteuning bij ziekte
In Nederland houdt dr. Arko Oderwald van het VUMC zich bezig met de relatie tussen literatuur en geneeskunde. Hij onderzoekt hoe ziekte, geneeskunde, patiënten en medici in romans, poëzie, ervaringsverhalen en films worden uitgebeeld. Die beschrijvingen zijn waardevol voor zowel artsen als patiënten: er worden vaak extra en verrassende inzichten gegeven. Arko Oderwald schreef bijvoorbeeld het boek Door kanker getroffen, een staalkaart van kwesties, gedachten, gevoelens en andere aspecten van het leven met kanker waarmee veel kankerpatiënten, naasten en direct betrokkenen geconfronteerd worden. De onderzoeksgroep heeft ook een database: http://www.literatuurengeneeskunde.nl/
Lezen helpt tegen dementie en depressie
Professor Philip Davis van het Centre for Research into Reading, Information and Linguistic Systems (CRILS) onderzoekt voor The Reader Organisation in Engeland wat de deelname aan literaire leesgroepen voor invloed heeft op mensen. The Reader Organisation organiseert leesgroepen voor specifieke groepen, zoals ouderen met dementie, verslaafden, gevangenen en mensen met een depressie. Het blijkt dat de activiteit van het – samen – lezen en de mogelijkheid die deze biedt voor reflectie op het eigen leven en het bespreekbaar maken van gevoelens, enorm heilzaam is.
Onduidelijk of lezen ook effect heeft op je empathische vermogens
Sinds enkele jaren is er steeds meer aandacht van de mogelijk positieve opbrengsten van het lezen van literatuur, ook op psychologisch gebied. Belangrijk daarbij was het onderzoek dat de Amerikaanse wetenschapper David Kidd in 2013 deed waaruit zou blijken dat onze empathische vermogens vergroot worden als we literatuur lezen. Onlangs bleek uit een herhaling van dat onderzoek dat die conclusie mogelijk toch niet zo hard is. De uitkomsten uit het onderzoek van Kidd werden in de herhaalstudie in elk geval niet gevonden. In Nederland toonde Frank Hakemulder van de Universiteit Utrecht wel aan dat het lezen van literatuur positief uitwerkt voor je zelfkennis en je sociale perceptie.