Gepubliceerd in de decembereditie van het Zorginstituut Magazine.

De Culturele Apothekers schrijven voor bij… Eindejaars-eetvrees

Dat er iets niet helemaal goed gaat met het voedselaanbod en de eetpatronen in de westerse consumptiemaatschappij, is inmiddels wel duidelijk. In 2023 had volgens het CBS maar liefst 50 procent van alle volwassen Nederlanders matig tot ernstig overgewicht. Schrikbarend. Want wie zelf last hee’ van overgewicht weet hoe ongelukkig het kan maken, en hoe moeilijk het desondanks is om ervan af te komen. Bovendien moeten we vrezen voor de medische problemen en stijgende zorgdruk waartoe de aanzwellende obesitasepidemie kan leiden. Reden om met steeds meer huiver naar de jaarlijkse decemberse eetexplosie te kijken.

Ziektebeeld

Bent u zo iemand die niet goed kan aanzien dat de decembermaand in het teken staat van het eten van ongelooflijke hoeveelheden zoetigheid en vettigheid? En nam u draconische maatregelen om het tij te keren? Deed u de chocoladele$er in de ban? Plei$e u al meermaals voor ‘gewoon stamppot boerenkool eten met kerst’, of voor caloriearme bloemkoolbiefstuk uit de airfryer met broodkruimeltopping? Dan hee’ ook u het stevig te pakken: eindejaars-eetvrees.

Literaire medicatie

Het is aan te raden om de eetvrees niet te sterk op te laten lopen. Een gespannen, afkeurende houding ten opzichte van eten is nooit goed, aangezien niet eten geen optie is. Elke obsessie rond eten is er eentje om te vermijden.

Om dit tot in uw diepste bewustzijn door te laten dringen, raden wij u aan de roman Big Brother van Lionel Shriver tot u te nemen. Hoofdpersoon Pandora hee’ haar broer al tien jaar niet gezien. Op een dag staat hij voor haar deur, ongeveer drie keer zwaarder geworden. Hij zakt subiet door haar lievelingsstoel en eet zich een ongeluk. Pandora schiet ogenblikkelijk in de zorgstand. Ze gaat tot het uiterste om hem te redden van zijn morbide obesitas. Maar dat gaat wel ten koste van haar eigen gezin en levensgeluk. Wiens eetobsessie is nu eigenlijk het schadelijkst, doet dit boek je afvragen. Het biedt een welkome relativering die uw eetvrees kan helpen verminderen: zolang u of uw naasten niet door de stoel zakken, is een kerstdiner geen gevaar voor eigen leven. Genieten kan ook met mate.

Neem op 24 december ook nog even deze passages uit het gedicht ‘De lof van het eten’ tot u, van Jacob van Oosterwijk Bruyn (1794-1876)*:

Wat kan halen bij het eten?
wat genoegen is zo rein,
Zo bereikbaar voor een ieder,
hoe verheven en hoe klein?
Wat kan halen bij het eten?
waar is meer een bron van vreugd,
Die, zo duizendmaal genoten,
telkens weêr op nieuw verheugt? [..]
Van ’t rad van ’t menslik lichaam
is het eten toch de spil;
Als die ophoudt rond te draaien,
staat het ganse werktuig stil.
’t Is geen onverschillige arbeid,
’t is een zaak van groot gewicht;
’t Is niet slechts een rein genoegen,
maar het is een hoge plicht.